 |
Fyodor Dostoyevski Nalayiq Lətifə |
Rus ədəbiyyatının psixoloji realizm ustası Fyodor Dostoyevskinin 1862-ci ildə yazdığı "Nalayiq Lətifə" (A Nasty Story / Скверный анекдот) povesti, yazarın digər böyük romanları qədər geniş olmasa da, onun insan psixikasına və cəmiyyətə dair dərin müşahidələrini əks etdirən mühüm bir əsərdir. Əsər, cəmiyyətdə özünü təsdiq etmək istəyən, lakin hər şeyi korlayan qüruruna yenik düşən general İvan İliç Pralinskinin taleyi üzərində qurulub.
Hadisələr Pralinskinin üç yüksək vəzifəli məmurla içki məclisindəki söhbəti ilə başlayır. Söhbət zamanı Pralinski, liberal ideyalardan danışır və məmurların işçilərinə qarşı daha xeyirxah və insanpərvər olmasının vacibliyini vurğulayır. Bu fikir onu o qədər qürurlandırır ki, sözlərini əməli ilə təsdiq etmək qərarına gəlir. O, həmin gecə, öz tabeliyində çalışan kiçik bir məmurun toyuna getmək qərarına gəlir. Bu "xeyirxah" jestlə özünü işçilərinə yaxınlaşdırmaq, onlara yüksək mənəviyyatını göstərmək niyyətindədir.
Lakin Pralinskinin bu "nəcib" niyyəti, onun toyda sərxoş olması, nalayiq hərəkətləri və tamamilə yersiz davranışları nəticəsində gülünc və acınacaqlı bir fəlakətə çevrilir. Əsər, insan qürurunun, özünü aldatmanın, yüksək ambisiyaların reallıqla toqquşmasının komik və eyni zamanda faciəvi nəticələrini göstərir. Dostoyevski, bu povestdə kiçik insanları və onların daxili ziddiyyətlərini incə satira və dərin psixoloji realizmlə təsvir edir. "Nalayiq Lətifə" oxucunu cəmiyyətdəki ikili standartlar, yoxsulluq, zəiflik və insan xarakterinin mürəkkəbliyi haqqında düşünməyə vadar edir.
Bu satirik və psixoloji dərinliyə malik əsəri PDF və EPUB formatında əldə edərək Fyodor Dostoyevskinin bənzərsiz insan təhlillər dünyasına qovuşa bilərsiniz.